Gebouw automatisering

KNX domotica - Wat is dat?

KNX Domotica in onze woning

Veel mensen dromen ervan om hun huis net dat tikje extra te geven, zoals wat zaken automatiseren om het leven wat aangenamer te maken. Op deze manier zijn tegenwoordig veel apparaten die we in ons huis verzameld hebben op afstand bedienbaar. Maar domotica gaat hierin nog wat verder. Onze gewoontes worden geautomatiseerd. Als we ons huis binnenkomen, kunnen we het licht op verschillende plaatsen laten aangaan. De verwarming wordt automatisch op een comfortabele temperatuur ingesteld. De rolgordijnen gaan open, of juist dicht en er wordt misschien een achtergrondmuziekje opgezet of de televisie gaat aan. Ook kan er in de keuken van alles gebeuren omdat je wilt gaan koken.

​

Dat is tegenwoordig allemaal in te stellen via je domoticasysteem en nog veel meer. De mogelijkheden zijn zo ongeveer onbeperkt. Laat je fantasie de vrije loop en sla aan het programmeren. Maak zelf scenario’s of macro aan van jouw acties die je graag geautomatiseerd wilt zien. Nadat deze in het domoticasysteem zijn ingevoerd gebeurt er in je huis ineens van alles… vanzelf. Maar zover zijn we nog niet. We moeten eerst nog een goed domoticasysteem uitzoeken en daarbij kiezen we liefst meteen voor het beste, populairste systeem. Onze keuze valt daarbij op KNX. Welkom in de domoticawereld. Welkom in de wereld van KNX!

Wat is KNX domotica?

Momenteel is KNX dé internationale standaard voor woning- en bedrijfsautomatisering. Het behoort tot de beste en meest betrouwbare domotica systemen en terecht. Het is tevens een communicatieprotocol dat apparaten in staat stelt om met elkaar te communiceren.

​

In de domoticawereld is dat noodzakelijk om tot betere toepassingen te komen. Een probleem was echter dat elke fabrikant met zijn eigen protocol op de markt kwam. Hierdoor was er lange tijd geen sprake van enige samenwerking. Apparaten konden niet met elkaar communiceren, maar praatten langs elkaar heen. Het koppelen van toepassingen van verschillende leveranciers verliep erg moeizaam.

​

De ontwikkeling van een protocol zoals KNX was hard nodig en wordt gedragen door de industrie. Vandaar dat zo’n 400 domotica fabrikanten de norm inmiddels ondersteunen voor hun apparaten. En die toepassingen zijn erg veelzijdig: van verlichting, zonwering, verwarmingsinstallaties, ventilatie, airconditioning, temperatuurregeling tot camerasystemen, enz.

KNX-geschiedenis

KNX is ontstaan rond 1999 uit 3 verschillende domoticaprotocollen, namelijk EIB, Batibus en EHS (European Home System). Rond 2002 was de KNX Association werkgroep zover dat ze de specificatie konden vrijgeven. In 2006 was de werkgroep gevorderd tot op het punt dat KNX ook voor RF (draadloos) kon worden vrijgegeven en zo groeide de bekendheid van het protocol steeds verder uit tot wat het nu is.

​

Ook de beveiliging van het protocol is steeds verder ontwikkeld. In 2018 is zelfs het protocol KNX secure vrijgegeven. Men voldoet nu aan stevige encryptiestandaarden. Dit is nodig om hackaanvallen op woningen en gebouwen die zijn uitgerust met KNX af te slaan. Hierdoor kan een hoge mate van gegevensbescherming worden gegarandeerd.
Het protocol zorgt ervoor dat sensoren en actuatoren met elkaar kunnen communiceren. De KNX Association test en certificeert alle nieuwe producten die voldoen aan de protocolstandaarden. Door deze ontwikkeling kunnen voortaan producten van diverse fabrikanten door elkaar in hetzelfde systeem toegepast worden. Ze spreken namelijk allemaal dezelfde taal!

​

Mogelijkheden KNX domotica

De mogelijkheden van de KNX domotica vinden we vooral op het gebied van comfort, energiebesparing en beveiliging. Een zeer belangrijke doelstelling van domotica toepassingen is namelijk om ons leven aangenamer en comfortabeler te maken. Maar natuurlijk wordt ook goed gekeken naar de veiligheid van de woning of bedrijf.

​

We noemen een aantal mogelijke toepassingen waar je bij KNX aan mag denken:

• Verwarmingsketel aansturing

• Ventilatiesysteem

• Verlichting centraal geregeld.

• Audio en video-aansturing

• Beveiliging van het gebouw

• Zonwering

• Temperatuurregeling

​

Afstemming op persoonlijke wensen

Veel van onze gewoontes worden tegenwoordig vooral ingesteld. Vaak zijn dit dingen die we elke dag doen. Het zijn over het algemeen saaie kleine handelingen, zoals de verwarming wat hoger zetten, rolluiken laten zakken of omhoog halen. De televisie aanzetten, of een muziekje in de keuken tijdens het koken. Bepaalde lampen aandoen. Vaak zijn het typisch dezelfde handelingen die je elke dag uitvoert, op een bepaald moment van de dag. Zo zijn er acties die in gang worden gezet bij het wakker worden, het koken, het thuiskomen van je werk, of als je gaat slapen.

​

Aanmaken van macro’s of scenario’s

Je moet dan vaak een hele serie handelingen uitvoeren die makkelijk te automatiseren zijn. Je kunt van deze handelingen macro’s of scenario’s opstellen. Dan worden zo geheel automatisch op een bepaald tijdstip of door eén simpele actie van jou in gang gezet.

“The Panic button”

Zo kun je ook een afwezigheid-scenario bedenken als je afwezig bent. Er kunnen dan lampen aan en uit gaan, de muziek kan aanstaan, de televisie, rolluiken gaan omlaag en omhoog. Alles lijkt er dan op dat er iemand thuis is. Het zal inbrekers afschrikken. Er kan ook een paniekscenario bedacht worden dat je bij onraad kunt activeren. Ook daar kun je weer allerlei acties bedenken. De mogelijkheden zijn oneindig.

​

Communicatie mogelijkheden KNX

Als je overweegt om een KNX domoticasysteem aan te schaffen kun je kiezen uit een bedraad of draadloos systeem. Er zijn verschillende manieren van communicatie die KNX kan gebruiken:

• Via buskabel (bedraad systeem, meest betrouwbaar)

• Met het lichtnet (230 volt) met behulp van een speciale Powerline KNX adapter.

• Radiotransmissie (RF)

• Via het IP-netwerk. (Ethernet, glasvezel of via Wi-Fi)

​

Een nieuw bedraad systeem aanleggen

Het is erg lastig om in een bestaande woning een bedraad domoticasysteem aan te leggen. Je moet door het hele huis kabels trekken. Dat vergt ontzettend veel tijd, en kan alleen maar tijdens een grondige verbouwing. Doorgaans worden bedrade domoticasystemen aangelegd tijdens nieuwbouw. Gelukkig zijn er nu voor bestaande woningen, die drie andere opties gekomen die ook steeds betaalbaarder worden.

​

Aanpassingen achteraf?

Toch blijft het wel zo dat de installatie van een geavanceerd domoticasysteem, met zoveel mogelijk apparaten in je woning aan elkaar gekoppeld, een erg prijzige aangelegenheid is. Een verder nadeel is dat bij elke aanpassing er weer forse werkzaamheden (montage en configuratie) uitgevoerd moeten worden. Het is niet eenvoudig om producten toe te voegen bij een bedraad systeem. Dat betekent wederom kabels trekken (minimaal 2 stuks: 1x voeding, 1x databus - communicatie). Daarna programmeren en eventuele uitbreiding van de domotica modules in de meterkast.

Ook de ruimte die je in de meterkast, of apparaten ruimte nodig hebt om alles netjes neer te zetten is iets om rekening mee te houden.

​

KNX domotica prijzen

KNX domoticasystemen bestaan er inmiddels in verschillende prijsklasse. Er zijn zelfs al voorbeelden van domoticasystemen die door computer hobbyisten worden gebruikt voor geringe bedragen. Hier wordt KNX technologie toegepast in Arduino bouwdozen. Het zijn deze toekomstige ontwikkelingen die het prijspeil in de sector onder druk kunnen gaan zetten.

Het hangt er maar net van af wat je wensen zijn. Welke modules je wilt gaan koppelen in je huis. Dat wordt pas duidelijk als je alles op papier zet en een offerte aanvraagt bij verschillende partijen. Zorg er wel voor dat je niet appels met peren gaat vergelijkt.

Duur maar zeer betrouwbaar

Toegegeven, KNX kan relatief duur zijn. Zeker als je gaat voor de professionele zeer luxe systemen. Een keuze voor een KNX systeem is op dit moment echter de beste keuze die je kunt maken, zeker als je helemaal niets weet van domotica. Met KNX zit je altijd goed, en kom je niet voor verrassingen te staan. Je bestaande slimme apparaten zijn altijd te koppelen met dit systeem. Je kunt met de basis beginnen en later uitbreiden.

​

KNX voor de gewone man

Tegenwoordig komen er ook low budget KNX systemen op de markt die voor iedereen betaalbaar zijn. Gelukkig is het KNX systeem modulair zodat je later altijd kunt uitbreiden. Een goedkope laagdrempelige KNX variant is KNX easy.

ETS is de programmeertaal die bij KNX geleverd wordt. Dit staat voor Engineering Tool Software. Het professionele software pakket wordt enkel aan de geregistreerde installateurs verkocht. Voor de zogenaamde doe-het-zelvers is er gelukkig het programma ETS inside waarmee je op een laagdrempelige manier een KNX systeem kunt programmeren.

​

Voordelen van KNX domotica

De voordelen van dit geweldige systeem zijn hier een daar in het artikel al naar voren gekomen maar we sommen ze nog even voor je op:

• Een open wereldwijde domotica standaard en software protocol dat door ontzettend veel fabrikanten wordt ondersteund.

• Een onafhankelijke commissie, de KNX Association, zorgt door het verder ontwikkelen van deze standaard en het testen van de producten die op de markt komen. Deze waakhond zorgt voor het KNX label op de producten.

• Met KNX is het mogelijk dat veel verschillende apparaten met elkaar kunnen “praten”, waardoor interessante koppelingen ontstaan in domoticaland.

• Het comfort door domotica toepassingen neemt toe. (Scenario’s en macro’s instellen)

• Door goede afstemming van verschillende apparaten kan op verschillende manieren energie bespaard worden in de woning en bedrijf. (Efficiëntie winst).

• Toegenomen veiligheid door goed afgestemde domotica componenten.

• Bewaking van objecten ook op afstand via de app mogelijk.